სეჯდეზე პირველად ხელები უნდა
დავდოთ ხირს თუ მუხლები

      وعن وائل بن حُجُر رَضِيَ اللّهُ عَنْه قال: كَانَ النّبىُّ إذَا سَجَدَ وَضَعَ رُكْبَتَيْهِ قَبْلَ يَدَيْهِ، وإذَا نَهَضَ رَفَعَ يَدَيْهِ قَبْلَ رُكْبَتَيْهِ. أخرجه أصحاب السنن .

ვაილ ბინ ჰუჯრ (კმაყოფილი იყოს ალლაჰი მისგან) გადმოგვცემს: “ალლაჰის შუამავალი (ალლაჰის ლოცვა და სალამი მას) სეჯდეს შესრულებისას მუხლებს ხელებზე ადრე დაწყობდა, წამოდგომისას კი ხელებს მუხლებზე ადრე წამოწევდა.”[1]

 أخبرنا يحيى بن حسان ثنا عبد العزيز بن محمد عن محمد بن عبد الله بن الحسن عن أبي الزناد عن الأعرج وعن أبى هريرة رَضِيَ اللّهُ عَنْه قالَ: قال رَسُولُ اللّه: إذَا سَجَدَ أحَدُكُمْ فَ لَا يَبْرُكُ كَمَا يَبْرُكُ الْبَعِيرُ، يَضَعَ يَدَيْهِ قَبْلَ رُكْبَتَيْهِ. أخرجه أصحاب السنن.

იაჰია ბინ ჰასანმა მოგვითხრო, მას აბდულ აზიზ ბინ მუჰამმედმა მუჰამმედ ბინ Aბდულლაჰ ბინ ისჰაყისგან, მან ე’რეჯისგან, მან კი ებუ ჰურეირესგან (კმაყოფილი იყოს ალლაჰი მისგან): ალლაჰის შუამავალმა (ალლაჰის ლოცვა და სალამი მსას) ბრძანა: “რომელიმე თქვენგანი სეჯდეს შესრულებისას ნუ დაიჩოქებს ისე, როგორც აქლემი, ხელები (ძირს) მუხლებზე ადრე დადოს.”[2]

عن ابن عمر رَضِيَ اللّهُ عَنْهما قال: نَهَى رسولُ اللّهِ أنْ يَجْلِسَ الرَّجُلُ في الصَّلَاةِ وَهُوَ مُعْتَمِدٌ عَلى يَدَيْهِ. أخرجه أبو داود.وفي أخرى: نَهَى أنْ يَعْتَمِدَ الرَّجُلُ عَلى يَدَيْهِ إذَا نَهَضَ مِنَ الصَّلَاةِ.

იბნი ომერი (კმაყოფილი იყოს ალლაჰი მისგან) გადმოგვცემს. “ალლაჰის შუამავალმა (ალლაჰის ლოცვა და სალამი მას) კაცს ნამაზზე ყოფნისას ხელებზე დაყრდნობით დაჯდომა აუკრძალა.”

სხვა გადმოცემის მიხედვით: “კაცს ნამაზიდან წამოდგომისას ხელებზე დაყრდნობა აუკრძალა.”[3]

أخبرنا يزيد بن هارون ثنا شريك عن عاصم بن كليب عن أبيه عن وائل بن حجر قال: رأيت رسول الله صلى الله عليه وسلم إذا سجد يضع ركبتيه قبل يديه وإذا نهض رفع يديه قبل ركبتيه

იეზიდ ბინ ჰარუნმა გვიამბო, მას შერიქმა უთხრა, ის ასიმ ბინ ქელბისგან გადმოგვცემს, ის თავისი მამისგან, ის კი ვაილ ბინ ჰუჯრისგან გადმოგვცემს: “დავნახე ალლაჰის შუამავალი (ალლაჰის ლოცვა და სალამი მას) სეჯდეს შესრულებისას ხელებს მუხლებზე ადრე აწყობდა (ძირს). და წამოდგომისას ხელებს მუხლებზე ადრე იღებდა (ძირიდან).”[4]

حدثنا قتيبة حدثنا عبد الله بن نافع عن محمد بن عبد الله بن حسن عن أبي الزناد عن الأعرج عن أبي هريرة أن النبي صلى الله عليه وسلم قال: يعمد أحدكم فيبرك في صلاته برك الجمل قال أبو عيسى حديث أبي هريرة حديث غريب لا نعرفه من حديث أبي الزناد إلا من هذا الوجه وقد روى هذا الحديث عن عبد الله بن سعيد المقبري عن أبيه عن أبي هريرة عن النبي صلى الله عليه وسلم وعبد الله بن سعيد المقبري ضعفه يحيى بن سعيد القطان وغيره

ებუ ჰურაირასგან (კმაყოფილი იყოს ალლაჰი მისგან) ალლაჰის შუამავალმა (ალლაჰის სალამი და ლოცვა მას) ბრძანა: “რომელიმე თქვენგანი ნამაზზე ყოფნისას აქლემივით იჩოქება.”[5]

თირმიზი: ებუ ჰურეირას ჰადისი ჰასენ-ღარიბია. ეს ჰადისი ებუზ-ზინადისგან მხოლოდ ამ ფირმით ვიცით. ამ ჰადისს კიდე აბდულლაჰ ბინ საიდ ალ-მაქბური თავისი მამისა და ებუ ჰურეირასგან გადმოგვცემს.

აბდულლაჰ ბინ საიდ ალ-მაქბურის ჰადისოლოგებიდან იაჰია ბინ საიდ ალ-ქატტანი და სხვები სუსტად მიიჩნევენ.

عَنْ عَبْدِ الْجَبَّارِ بْنِ وَائِلٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي هَذَا الْحَدِيثِ قَالَ فَلَمَّا سَجَدَ وَقَعَتَا رُكْبَتَاهُ إِلَى الْأَرْضِ قَبْلَ أَنْ تَقَعَ كَفَّاهُ قَالَ فَلَمَّا سَجَدَ وَضَعَ جَبْهَتَهُ بَيْنَ كَفَّيْهِ وَجَافَى عَنْ إِبِطَيْهِ قَالَ حَجَّاجٌ وَقَالَ هَمَّامٌ و حَدَّثَنَا شَقِيقٌ حَدَّثَنِي عَاصِمُ بْنُ كُلَيْبٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِمِثْلِ هَذَا وَفِي حَدِيثِ أَحَدِهِمَا وَأَكْبَرُ عِلْمِي أَنَّهُ حَدِيثُ مُحَمَّدِ بْنِ جُحَادَةَ وَإِذَا نَهَضَ نَهَضَ عَلَى رُكْبَتَيْهِ وَاعْتَمَدَ عَلَى فَخِذِهِ.

‘აბდულ ჯებბარ ბინ ვაილი თავისი მამისგან ის შუამავალისგან (ალლაჰის ლოცვა და სალამი მას) მოგვითხრობს, რომ: “როდესა ის სეჯდეს ასრულებდა მისი მუხლები ძირს ხელებზე ადრე დადიოდა და როდესაც სეჯდეზე დავიდოდა შუბლს ხელებს შორის დებდა. და იდაყვებს მუცლიდან შორს იჭერდა.

ჰაჯჯაჰი და ჰამმამი ამბობენ, რომ ჩვენ შაყიიყმა გადმოგვცა, მას ‘ასიმ ბინ ქულეიბმა თავისი მამის საშუალებით ალლაჰის სუამავალისგან (ალლაჰის ლოცვა და სალამი მას) ამ ჰადისის მსგავსი გადმოგვცა. ამ ორიდეან (იბნი ცუჰადე და შაყიყისგან) რომელიმე ერთის და უფრო დიდი ალბათობით მუჰამმედ ბბინ ჯუჰადეს ჰადისში სეჯდედან წამოდგომისას მუხლებზე დაყრდნობით წამოდგებოდაო სიტყვა მეტია.[6]

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ وَأَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ شَبُّوَيْهِ وَمُحَمَّدُ بْنُ رَافِعٍ وَمُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الْمَلِكِ الْغَزَّالُ قَالُوا حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ عَنْ مَعْمَرٍ عَنْ إِسْمَعِيلَ بْنِ أُمَيَّةَ عَنْ نَافِعٍ عَنْ ابْنِ عُمَرَ قَالَ نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ أَنْ يَجْلِسَ الرَّجُلُ فِي الصَّلَاةِ وَهُوَ مُعْتَمِدٌ عَلَى يَدِهِ وَقَالَ ابْنُ شَبُّوَيْهِ نَهَى أَنْ يَعْتَمِدَ الرَّجُلُ عَلَى يَدِهِ فِي الصَّلَاةِ وَقَالَ ابْنُ رَافِعٍ نَهَى أَنْ يُصَلِّيَ الرَّجُلُ وَهُوَ مُعْتَمِدٌ عَلَى يَدِهِ وَذَكَرَهُ فِي بَابِ الرَّفْعِ مِنْ السُّجُودِ وَقَالَ ابْنُ عَبْدِ الْمَلِكِ نَهَى أَنْ يَعْتَمِدَ الرَّجُلُ عَلَى يَدَيْهِ إِذَا نَهَضَ فِي الصَّلَاةِ

იბნი ომარისგან (კმაყოფილი იყოს ალლაჰი მისგან) გადმოგვცემენ: ალლაჰის შუამავალმა (ალლაჰის ლოცვა და სალამი მას) აჰმედ ბინ ჰანვბელის მიხედვით, ნამაზზე ყოფნისას ხელებზე დაყრდნობით დაჯდომა, იბნი შუბბუეს მიხედვით ნამაზზე ყოფნისას ხელებზე დაყრდნობა, იბნი რაფი’ის მიხედვით სეჯდედან წამოდგომისას, იბნი აბდულ მელიქის მიხედვით ნამაზზე წამოდგომისას ხელებზე დაყრდნობა აკრძალა.[7]

განმარტება

როგორც ჰადისის ტექსტიდანაც ჩანს რომ ავტორი ებუ დავუდი ამ ჰადისს ოთხი განსხვავებული ჰადისოლოგიდან გადმოგვცემს. ამ გადმოცემებს შორის სხვაობებს ვხედავთ.

აჰმედ ბინ ჰანბელის თქმით ალლაჰის შუამავალმა (ალლაჰის ლოცვა და სალამი მას) ნამაზზე დაჯდომისას ხელებზე დაყრდნობა, იბნი შუბბუსა და იბნი რაფი’ი არცერთი პოზიცია არ ასახელებს და ზოგადად ხელებზე დაყრდნობას, იბნი აბდულმელიქის მიხედვით ფეხზე წამოდგომისას ხელებზე დაყრდნობა აკრძალა. მიუხედავად ამ ჰადისში მოცემული სხვაობებისა ყველა ხელებზე დაყრდნობას კრძალავს. ეს მდგომარეობა გვიჩვენებს, რომ ნამაზზე ყოფნისას ხელებზე დაყრდნობა აკრძალულია. ალიმები ამ ჰადისზე დაყრდნობით ნამაზზე ყოფნისას უმიზეზოდ რამეზე დაყრდნობას მექრუჰად (მოუწონარი საქმე) მიიჩნევენ.[8]

 
თემასთან დაკავშირებით ალიმების შეხედულებები

---------------------------------------------

[1] ებუ დავუდ, სალათ: 141, (840); თირმიზი, სალათ: 199, (268); ნესაი, იფთითაჰ: 128, (2, 206).

[2] ებუ დავუდ, სალათ: 141, (840, 841); თირმიზი, სალათ: 200, (269); ნესაი, იფთითაჰ: 128, (2, 206-207).

[3] ებუ დავუდ, სალათ:  187, (992).

[4] ებუ დავუდ, შალათ, 141 (1/222); ნესაი, თათბიკ, 39(2/163), 94 (2/186); თირმიზი, სალათ, 199 (2/56). ებუ მუჰამმედ აბდულლაჰ ბინ აბდურრაჰმან ედ-დარიმი ეს-სემერკანდი (აბდულლაჰ აიდინლი), სუნენ-ი დარიმის თარგმანი და განმარტება, გამომცემლობა მადვე, მადვე ოფსეტ, სტამბოლი, 1996: 3/133.

[5] თირმიზი, 200 (269); მუსლიმ, სალათ: 46; ნესაი, იფთითაჰ: 143.

[6] ებუ დავუდ, სალათ, ჰ.ნ. 627.

[7] ჰაქიმ, ალ-მუსტედრექ, I, 230. სუნენ-ი ებუ დავუდ, სალათ, ჰ.ნ. 992.

[8] სუნენ-ი დარიმის თარგმანი და განმარტება, გამომცემლობა მადვე, მადვე ფფსეტ, სტამბოლი, 1996: 4/43-44.